Cô Khưu Hiền Duyên trên đường về lại Hoa Kỳ

Một số điểm cần lưu ý trước khi đi Việt Nam

Ngày 1 tháng 6, 2016

http://machsongmedia.com

Trong mấy ngày qua, nhiều người đã gọi điện thoại, email hay nhắn qua Skype cho tôi để bày tỏ nỗi lo âu về tình trạng bặt vô âm tín của cô Khưu Hiền Duyên sau khi bị công an bắt giam. Để trả lời chung, tôi xin báo là sáng nay cô ấy đã có mặt ở phi trường để về lại Hoa Kỳ, theo thông tin từ thân nhân.

Nhân việc này, tôi muốn nhắc lại một số điểm mà những người Mỹ gốc Việt nên lưu tâm trước khi đi Việt Nam:

(1)    Luôn luôn báo trước cho văn phòng Công Dân Vụ của toà lãnh sự Hoa Kỳ biết về lịch trình và lộ trình của mình khi ở Việt Nam. Trước khi di chuyển đến một thành phố khác, cũng nên báo trước. Xem thêm chi tiết: http://machsongmedia.com/vietnam/quanhemyviet/1101-2016-05-21-18-28-52.html

(2)    Ghi xuống các số điện thoại của bộ phận Công Dân Vụ và chia sẻ chúng với thân nhân ở Việt Nam và ở Hoa Kỳ để họ liên lạc và báo tin trong trường hợp mình bị bắt giữ.

Cô Khưu Hiền Duyên (góc phải) và Cô Nancy Nguyễn tại Quốc Hội Hoa Kỳ, ngày 18 tháng 6, 2015 (ảnh Facebook)

(3)    Nhớ rằng theo quy ước chung, công dân Hoa Kỳ có quyền giữ im lặng cho đến khi nói chuyện được với giới chức lãnh sự Hoa Kỳ. Họ sẽ cho biết là những câu hỏi nào cần trả lời (như về nghề nghiệp, thành phố cư ngụ, lý do đến Việt Nam…), ngoài ra thì không cần thiết trả lời. Quy tắc này được đặt ra để tránh việc bị ép cung. Khi nói chuyện với toà lãnh sự Hoa Kỳ, đấy là cơ hội để báo cho họ biết sự thật về phần mình, để sau đó chính quyền Việt Nam sẽ khó dựng chuyện hay ép nhận tội khống.

(4)    Chính quyền Việt Nam và Hoa Kỳ đã cam kết để cho toà lãnh sự của mỗi quốc gia tiếp cận công dân của họ nội trong vòng 96 tiếng từ khi công dân bị bắt giam.

(5)    Nếu cảm thấy cần, trước khi rời Hoa Kỳ nên yêu cầu dân biểu và thượng nghị sĩ của mình gởi văn thư gởi gắm với Toà Đại Sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam. Như vậy, khi hữu sự thì sẽ thuận tiện cho thân nhân ở Hoa Kỳ yêu cầu dân biểu và thượng nghị sĩ cấp thời can thiệp.

(6)    Sau khi đã được trả tự do, nên viết bản tường trình để gởi cho Bộ Ngoại Giao, Toà Đại Sứ và các dân biểu và thượng nghị sĩ của mình. Nếu chính quyền Việt Nam đối xử bất nhã với công dân Hoa Kỳ, chính phủ Hoa Kỳ có nghĩa vụ lên tiếng phản đối. Ngay cả khi công dân không bị bắt mà chỉ bị sách nhiễu, tống tiền, hăm doạ… thì cũng nên tường trình với chính phủ Hoa Kỳ.

Ngoài ra, tôi cũng muốn lưu ý rằng cách ứng xử cần uyển chuyển tuỳ theo trường hợp và hoàn cảnh. Trong trường hợp cô Nancy Nguyễn, chúng tôi ra thông cáo và vận động một số vị dân biểu công khai lên tiếng tại buổi họp báo ở Quốc Hội. Mục đích của chúng tôi là tạo tình trạng lúng túng về mặt ngoại giao mà hai chính quyền Hoa Kỳ và Việt Nam cùng muốn giải quyết vì sự việc xảy ra trùng với thời điểm công du Việt Nam của Tổng Thống Obama.

Tuy nhiên, trường hợp của Cô Hiền Duyên thì khác; cô ấy bị bắt sau khi Tổng Thống Obama đã hoàn tất chuyến công du. Chúng tôi chọn cách can thiệp trong âm thầm. Ngay khi được tin Cô Hiền Duyên bị bắt, gia đình của cô ấy đã liên lạc với chúng tôi và chúng tôi đã báo động ngay với cả Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Toà Đại Sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam. Bộ phận công dân vụ đã lập tức nhập cuộc. Sau khi 96 tiếng đồng hồ trôi qua mà nhân viên lãnh sự vẫn chưa tiếp cận được với Cô Hiền Duyên, chúng tôi yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ phải tăng áp lực và phản đối vì Việt Nam đã vi phạm quy ước. Chúng tôi giữ liên lạc thường xuyên với Bộ Ngoại Giao và Toà Đại Sứ Hoa Kỳ cho đến khi Cô Hiền Duyên được trả tự do.

Tôi cũng đã căn dặn những người quan tâm mà liên lạc với chúng tôi là không nên làm ồn vấn đề trên Facebook, báo chí Việt ngữ… nhất là trong “giới tranh đấu” nhằm tránh không để chính quyền Việt Nam vin vào đó mà cáo buộc và kết tội khống. Nguyên tắc là, càng nhiều thông tin cho chính phủ Hoa Kỳ và càng ít thông tin cho phía Việt Nam thì càng tốt.

Trên đây là một số chia sẻ và nhắc nhở để những người Mỹ gốc Việt chuẩn bị trước khi đi Việt Nam và đối phó trong trường hợp gặp khó khăn với chính quyền Việt Nam. Nghĩa vụ hàng đầu của chính phủ Hoa Kỳ là bảo vệ công dân trên đất nước Hoa Kỳ và ở mọi nơi trên thế giới.  Nếu mọi người Mỹ gốc Việt đều hành xử đúng vị thế công dân Hoa Kỳ và quy cách trình bày ở trên, chắc chắn chính quyền Việt Nam sẽ phải thay đổi cung cách hành xử của họ đối với người Mỹ gốc Việt.

Ts. Nguyễn Đình Thắng
Tổng Giám Đốc kiêm Chủ Tịch
BPSOS